معرفی مشاهیر ایران زمین، حسین محی‌الدین الهی قمشه‌ای (زاده ۱۴ دی ۱۳۱۸)، عارف، فیلسوف، حکیم، متأله، متکلم، ادیب، مولوی‌شناس، مدرس دانشگاه، شاعر، مترجم، نویسنده، مفسر قرآن و سخنران در زمینه عرفان، ادبیات و فلسفه است و در نقاشی و خطاطی نیز آثاری دارد.همچنین وی به زبان‌های عربی، انگلیسی و فرانسوی مسلط است.

زندگی‌نامه
حسین محی‌الدین الهی قمشه‌ای فرزند استاد مهدی الهی قمشه‌ای و طیبه تربتی در ۱۴ دی ماه ۱۳۱۸ (۴ ژانویه ۱۹۴۰) در تهران به دنیا آمد. تحصیلات ابتدایی، متوسطه و دانشگاهی را به ترتیب در دبستان دانش، دبیرستان مروی و دانشکده الهیات و معارف اسلامی دانشگاه تهران تا درجه دکتری به پایان برد و نیز تحصیلات حوزوی (کلام، رجال، اصول، علوم نقلی، ادبیات عرب، فقه) و فلسفی را نزد پدر و استادان دیگر دنبال کرد. پدر وی فیلسوف، مجتهد، استاد دانشگاه، شاعر و مترجم قرآن بود و یکی از ترجمه‌های ابتدایی فارسی قرآن به سبک نثر جدید پساقاجار از کارهای او است که بعدها توسط دیگران توسعه و رفع نواقص داده شده‌است. مهدیه الهی قمشه‌ای نیز خواهر وی بود.

تحصیلات حوزوی یا سنتی یا همان Liberal studies شامل دوره كامل دروس و مباحث اسلامی می باشد از جمله: اخلاق (Ethics)، منطق (Logic)، فلسفه و كلام (Theology)، فقه اسلامی (Islamic jurisprudence)، زبان و ادبیات عرب، ادبیات فارسی با تمركز بر شعرای عرفانی منجمله نظامی، مولانا، سعدی، حافظ و شبستری .

قمشه‌ای پس از پایان تحصیلات دانشگاهی به کار تدریس در دانشگاه تهران و سایر مراکز آموزش عالی در داخل و بعدها خارج کشور پرداخت و در کنار آن به تألیف و ترجمه در زمینه عرفان و ادبیات و زیبایی‌شناسی مشغول شد. وی در سال ۱۳۵۸ قریب به یک‌سال نیز ریاست کتابخانه ملی ایران را عهده‌دار بود.

قمشه‌ای دارای همسر و دو فرزند، یک پسر به نام شاهد و یک دختر به نام شادی است. همسرش، پروین زندی، دارای درجه دکتری در رشته علوم و صنایع غذایی و استاد دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و مؤلف و مترجم کتاب‌ها و مقالات در زمینه علوم غذایی است.

آثار
الهی قمشه‌ای دارای تألیفات و ترجمه‌های متعددی است. مجموعه‌ای از سخنرانی‌های او که به زبان‌های فارسی و انگلیسی در سازمان‌ها و دانشگاه‌های داخل و خارج ایران ایراد شده، به‌صورت نوارهای صوتی و تصویری در زمینه‌های متنوع عرفان، ادبیات و هنر عرضه شده‌است. جاذبه کلامش بسیار زیاد بوده و بر روی طیف وسیعی از مخاطبان داخل و خارج کشور، دارای اثرگذاری عمیقی بوده‌است.

فهرست آثار مکتوب

گزیده فیه مافیه (مقالات مولانا) تلخیص و شرح: انتشارات علمی و فرهنگی (۱۳۶۶)
گزیده منطق الطیر (عطار): انتشارات علمی و فرهنگی (۱۳۷۳)
شرح گلشن راز (شیخ محمود شبستری): انتشارات علمی و فرهنگی (۱۳۷۷)
ترجمه گزیده سخنان شکسپیر: انتشارات علمی و فرهنگی (۱۳۷۷)
مقدمه و تصحیح دیوان حافظ: انجمن خوشنویسان ایران و انتشارات سروش (۱۳۶۸)
بررسی آثار ترجمه شده اسلامی به زبان انگلیسی: انتشارات سمت (۱۳۷۱)
مقالات: انتشارات روزنه (۱۳۷۸)
پیامبر، ترجمه اثر جبران خلیل جبران: انتشارات روزنه (۱۳۷۸)
کیمیا (مجموعه مقالات، ترجمه‌ها و مقدمه‌ها) جلدهای ۱ تا ۵، ۸ تا ۱۰: انتشارات روزنه (۱۳۶۶–۱۳۸۹)
۳۶۵ روز با سعدی: انتشارات سخن (۱۳۸۱)
یاد یار مهربان (ستایش و نیایش در ادب پارسی): انتشارات یساولی (۱۳۷۹)
مقدمه، تصحیح و شرح دیوان حافظ: انتشارات پیک علوم (۱۳۸۱)
رباعیات حکیم عمر خیام (ویرایش و پیشگفتار): انتشارات پیک علوم(۱۳۸۲)
مناجات منظوم حضرت علی (ع) (پیشگفتار): انتشارات کلینی (۱۳۷۹)
قرآن دوجلدی (عربی و فارسی): نشر هفت گنبد (ترجمه استاد فقید مهدی الهی قمشه‌ای و ویرایش حسین الهی قمشه‌ای)(۱۳۷۸)
دعای کمیل، ترجمه: انتشارات یساولی (۱۳۸۵)
گنج رحمت (مقدمه‌ای بر تابلوهای بسم الله): انتشارات یساولی (۱۳۸۴)
مائده‌های فرهنگی: انتشارات پیک علوم(۱۳۸۶)
۳۶۵ روز با ادبیات انگلیسی (قلمرو زرین): انتشارات سخن (۱۳۸۶)
۳۶۵ روز با مولانا (در صحبت مولانا): انتشارات سخن (۱۳۸۸)
آن خردمند دیگر، ترجمه اثر هنری ون دایک: انتشارات روزنه(۱۳۸۶)
طلب، ترجمه اثر مرتضی الهی قمشه‌ای: انتشارات پیک علوم(۱۳۸۵)
۳۶۵ روز با قرآن: انتشارات سخن (۱۳۸۹)
زیرکی‌های ملانصرالدین، تألیف شاهد قمشه‌ای، مقدمه و توضیحات حسین الهی قمشه‌ای: انتشارات روزنه (۱۳۸۹)
۳۶۵ روز با سعدی: انتشارات سخن (۱۳۹۱)
گنجینهٔ آشنا: ۳۶۵ روز در صحبت شاعران پارسی گو: انتشارات سخن (۱۳۹۲)
فهرست آثار صوتی و تصویری: تعداد بیشماری از سخنرانی‌های حسین الهی قمشه‌ای به صورت صوتی و تصویری عرضه شده‌است.

عناوین برخی سخنرانی‌های او به زبان فارسی به این شرح است:
حافظ‌شناسی، شرح گلشن راز، شرح مثنوی، مکاتب ادبی و هنری، نیکویی زیبایی دانایی، ادبیات انگلیسی، اخلاق اسلامی، موسیقی در آیینه ادبیات، شادی در زندگی، گوهر حوا، عرفان در دنیای تکنولوژی، خلاقیت، چهار اصل طلائی، زیبایی‌شناسی، انعکاس قرآن در ادبیات، برنامه‌ریزی فرهنگی، مسیح و خردمند چهارم، صلح و عدالت در اسلام، در قافله خوبان، وصف پادشاه جهان، شب قدر، عمل و عکس‌العمل، نقد عمر، غلبه بر دیو، اسلام و فطرت انسانی، حق و باطل، جاودانگی روح، امر قدسی، سمفونی مولانا، اسلام چیست، سمفونی سعدی، انسان کامل، نگاهی به مکاتب هنری و ادبی جهان، دین عشق، سیری در آثار سنایی، شراب نیشابور (خیام)، قوانین هارمونی در جهان.

فعالیت بین‌المللی
الهی قمشه‌ای تعداد زیادی سخنرانی به زبان انگلیسی در دانشگاه‌ها و مراکز علمی گوناگون دنیا از جمله دانشگاه‌های کمبریج، آکسفورد، اکستر، لندن، گلاسکو، کالیفرنیا، جرج تاون، هاروارد، پرینستون، استانفورد، ملبورن، مک کوایر، موناش، کوئینزلند، بریتیش کلمبیا، سیمون فریزر، آکادمی تمنوس، انستیتو گوته، وین و نیز قصر ورسای ایراد کرده‌اند. در زیر فهرست منتخب عناوین این سخنرانی‌ها ملاحظه می‌شود: هفت داستان زیر هفت گنبد اثر نظامی، هفت شهر عشق عطار، سعدی و شکسپیر، گل و بلبل، موسیقی در ادبیات فارسی، هنر و حکمت داستانسرایی در مثنوی، حافظ و آثار او، سرمایه‌گذاری فرهنگی برای جوانان، دنیای شادی، شاعری و زیبایی‌شناسی در ادبیات فارسی، سیری در عرفان ایرانی، دیوان ناصر خسرو از دیدگاه زیبایی‌شناسی، محی الدین عربی و ابن فارض مصری، شبی باحافظ، اخلاق در علم و تکنولوژی، قرآن در ادبیات فارسی، شراب الست، یک و زیاد: دایره وجود، رومی: پیام‌آور عشق، اسلام و فطرت انسانی، مکاتب فلسفی و تعلیمات معنوی رومی، دین عشق، حجابهای خداوند، تمامیت انسان، پیکار مستمر انسان و دیو در شاهنامه فردوسی، سمفونی مولانا، قوانین هارمونی از دیدگاه فلسفی و زیبایی‌شناسی، جوهر واقعی اسلام، ابن عربی و ادبیات فارسی عرفانی، اخلاق فلسفی در آثار خواجه نصیرالدین طوسی، صلح و عدالت در اسلام، شاعری و پیامبری، اسطوره‌شناسی نوروز در ادبیات فارسی، عشق از دیدگاه رومی و تاگور. مجموعه سخنرانی‌های وی در تمنوس آکادمی لندن بین سال‌های ۱۹۹۴ تا ۱۹۹۶ دربارهٔ هنر و حکمت داستانسرایی در مثنوی، عطار، و قرآن نیز نمایانگر اعتبار جهانی وی می‌باشد.

تأسیس مؤسسه فرهنگی هنری الهی قمشه‌ای
قمشه‌ای و همسرش پروین زندی در اسفندماه ۱۳۸۱ به منظور عرضه معارف ادبی و عرفانی ایران و جهان به صورتهای مختلف، اقدام به تأسیس مؤسسه فرهنگی هنری الهی قمشه‌ای کردند. این مؤسسه تنها مرکز رسمی ارتباط با الهی قمشه‌ای و هماهنگی برنامه‌های اوست که در نشر آثار صوتی و تصویری، بروز کردن سایت رسمی، آماده‌سازی آثار مکتوب، پاسخگویی به سوالات و پیشنهادهای رسیده و موارد دیگر فعالیت دارد.

فعالیت‌های هنری
در مردادماه ۱۳۷۳ بنا به دعوت گالری بامداد، نمایشگاهی از آثار هنری الهی قمشه‌ای تشکیل شد که مورد بازدید و استقبال شرکت کنندگان قرار گرفت. اگرچه الهی قمشه‌ای گفته‌است که نقاش نیست.
نقد هنر از رشته‌های مورد علاقه وی بوده و در آن مطالعات گسترده‌ای، بخصوص در آثار مغرب زمین دارد و معتقد است نقد هنر غیر از هنر است و ضرورتی ندارد کسی که به نقد نقاشی یا معماری می‌پردازد خود هنرور یا معمار یا نقاش باشد. نقد هنر بخشی از فلسفه‌است که به زیبایی‌شناسی اختصاص دارد.
دکتر الهی قمشه‌ای مشاور فرهنگی نرم‌افزار طنز آشنا نیز می‌باشد که با بهره‌گیری از لطایف طنزآمیز ادب پارسی و ظرایفی از دیگر فرهنگ‌ها، مجموعه دلنشینی از ذوق و بینش و شادی و حکمت برای پارسی دانان و پارسی گویان فراهم آورده‌است.

همکاری فرهنگی با موسسات خیریه
الهی قمشه‌ای با بسیاری از سازمان‌های خیریه از جمله مؤسسه خیریه حمایت از کودکان سرطانی (محک)، جامعه یاوری، آسایشگاه خیریه کهریزک، مجتمع نیکوکاری رعد، مؤسسه خیریه حمایت از کودکان بیمار و بی سرپرست (جوانه)، همکاری فرهنگی دارد و گاه‌وبیگاه در جمع نیکوکاران به سخنرانی و ترغیب مردمان به کار نیک و بحث در مباحث زیربنایی خوبی و نیکوکاری می‌پردازد و افتخار دارد که گاه زدن نخستین کلنگ برخی سازمان‌های خیریه از جمله محک را به وی داده‌اند.
قمشه‌ای ارادتی خاص به شیخ محمود شبستری دارد و کتاب گلشن راز او را مقدمه و شرح نوشته و شاید بیش از یکصد سخنرانی دربارهٔ این کتاب به عمل آورده‌است. در یکی از سخنرانی‌ها که مدتی پیش در شبستر ایراد شد، تشویق او عده‌ای را برانگیخت که مقبره شیخ را که بسیار کوچک و مورد بی اعتنایی بود گسترش دهند و به مکانی مجلل و در خور شان شیخ محمود تبدیل کنند.

منبع: ویکی پدیا