«چطور به اینجا رسیدم، چطور ممکن است چنین گندی زده باشم؟!» این مکالمات ذهنی، برای خیلی از ما پیش آمده است. همه ما اشتباهاتی مرتکب شده ایم و تصمیم های غلطی گرفته ایم که گاهی پیامدهای پرهزینه ای داشته اند. خودبخشودگی یا بخشیدن خودمان، به این معنی است که بتوانیم خودمان را به خاطر این اشتباهات و تصمیم های غلط ببخشیم. در این مطلب به شما می گوییم چرا خودبخشودگی مهم است، چطور از دشواری آن بکاهیم و به آدم های شادتری تبدیل شویم.
اوضاع همیشه بر وفق مراد پیش نمی رود. کارها و اعمال ما همیشه بازتابی از خود واقعی ما نیستند، این مسئله در مورد دیگران هم صدق می کند. با این حال، بخشیدن دیگران معمولا آسان تر از بخشیدن خودمان است. گویا ما آنقدر که به خودمان سخت می گیریم، در مورد دیگران سخت گیری نمی کنیم! اما فراموش نکنید آن طور که «روپی کاپور» شاعر کانادایی هندی تبار می گوید: «برای درمان زخم، باید به آن رسیدگی و نوازشش کنید!»
چرا خودبخشودگی اهمیت دارد؟
بر مبنای نظر کارشناسان، بخشیدن اضطراب را کاهش می دهد که نتیجهٔ آن تقویت سیستم ایمنی بدن است. بخشیدن، بیماری ها و اختلالات روانی مانند افسردگی و اضطراب را تسکین می دهد، با کاهش خشم و تقویت سلامتی قلب، به تقویت سلامت عمومی بدن منجر می شود.
این روزها که اضطراب و افسردگی این قدر گسترده و همه گیر است، با بخشیدن خودمان به بهبود و حفظ سلامتی خود کمک می کنیم. اگر راهی برای بخشیدن خودمان و دیگران پیدا نکنیم، گرفتار نگرانی و خودخوری می شویم.
گاهی ما درس های دردناکی از زندگی می گیریم. اما قرار نیست با استمرار این درد، پیوسته خودمان را عذاب دهیم. این درد لزوما بزرگ و پیچیده نیست. همین که از اشتباه مان نمی گذریم و رهایش نمی کنیم، مایهٔ درد و رنج است. اشتباهی که شاید ناخودآگاه هم نباشد؛ ممکن است بدانیم چرا چنین تصمیمی گرفتیم، و این گاهی وضعیت را دردناک تر هم می کند.
قابل توجه اولیای هنرجویان هنرستان رشته کامپیوتر و هنرجویان هنرستان رشته حسابداری با مقاله (چطور خودمان را ببخشیم و انسان های شادتری باشیم) با شما هستیم.
باید بدانیم بیزاری از خودمان، هیچ سودی ندارد، درحالی که خودبخشودگی مزیت های بسیاری دارد. نخستین گام برای بخشیدن خودمان پرسیدن این سؤال است: چرا اشتباه کردم؟
اشتباه کردن و گرفتن تصمیم های غلط، هیچ ربطی به اینکه چه کسی هستیم و می توانیم به چه کسی تبدیل شویم، ندارد. اشتباهات ما نباید از ارزشی که برای خودمان قائلیم، بکاهند!
ما انسانیم. هر انسانی اشتباه می کند! ما به دلایل گوناگون برخی کارها را انجام می دهیم. نکتهٔ کلیدی یافتن دلیل انجام کارهاست. با شناسایی دلیل، می فهمیم چطور به این نقطه رسیدیم و می توانیم دربارهٔ ادامهٔ مسیر تصمیم بگیریم.
خودبخشودگی در آشفتگی و شرایط ناگوار
گاهی با پذیرش آشفتگی ای که ایجاد کرده ایم، آسیب پذیری ما بیشتر برای عزیزان مان آشکار می شود. این کار ممکن است منجر به افشای حقایق مهم تری درباره ما شود و نتایج مهم تری برای ما داشته باشد؛ وقتی می پذیریم که کامل نیستیم، دیگران راحت تر با ما ارتباط برقرار می کنند و ما را قوی تر می بینند.
گاهی یک عذرخواهی ساده، تأییدی است بر پاسخگو بودن و اینکه با وجود تقلایمان قدرتمند و استوار هستیم. «معذرت می خوام، سعی می کنم جبران کنم» شروع خوبی است. این به معنی این نیست که همه چیز بی عیب ونقص خواهد بود اما نشانهٔ این است که می توانیم (و می خواهیم) برای ترمیم و بهبود وضعیت موجود تلاش کنیم.
استقامت در آشفتگی، یعنی ما در برابر دیگران و خودمان وانمود نمی کنیم که اوضاع روبه راه است؛ یعنی ما پای عمل و باورمان می ایستیم، یعنی کم کم درمان می شویم و آرام می گیریم.
هدف پایانی، رها کردن گذشته است. رهاکردن یعنی خودمان را به خاطر آنچه نمی دانستیم و آنچه به گمان مان باید (یا نباید) انجام می دادیم، کمبودها و اشتباهات مان ببخشیم اما هم زمان دست از پاسخ گو بودن نکشیم.
در این مسیر، باید اشتباه را شناسایی کنیم، تصمیم بگیریم دیگر آن را تکرار نکنیم و مسئولیت آسیب ها و خسارت های ایجاد شده را به عهده بگیریم. باید دست از سرزنش کردن خودمان برداریم. این مهارتی دشوار است که در گذر زمان به دست می آید اما این دشواری به سلامتی مان و بازگشت به وضعیت عادی می ارزد.
گاهی خودبخشودگی به معنی یافتن خوشی به جای اندوه است. با رهاکردن یاد می گیریم که زندگی کنیم. گاهی افسوس و پشیمانی طبیعی ست اما قرار نیست باقی زندگی را در اندوه و پشیمانی سپری کنیم.
بعضی وقت ها شاید لازم باشد خودمان را نه به خاطر انجام کار اشتباه، بلکه به خاطر انجام کار درست ببخشیم؛ کار درستی که از پیش می دانستیم با هزینهٔ گزافی همراه است اما مایل به انجامش بودیم!
۴ تمرین برای خودبخشودگی و داشتن زندگی شاد
سؤال اساسی این است که چطور خودمان را ببخشیم؟ مهربان باشیم. مهربانی را امتحان کنیم!
۱. خودمهرورزی داشته باشیم
خودمهروزی یعنی با خودمان همدلی کنیم، هم دلانه با خودمان صحبت کنیم. خودمهرورزی پیش نیاز خودعشق ورزی است؛ عنصری که تقریبا برای هر چیزی در زندگی لازم است.
در مقایسه با خودمان، ما معمولا با دیگران مهربانانه تر رفتار می کنیم. کافی ست با خودمان مهربان تر باشیم. اگر در خودگویی تان در حال سرزنش کردن خودتان هستید، از خود بپرسید «اگر این اتفاق در مورد شخص دیگری افتاده بود، چه فکری می کردم؟ آیا همین احساس را در مورد آنها داشتم؟» همان مهر و همدلی را که نسبت به دیگران نشان می دهید، نثار خودتان کنید.
احساس خجالت زدگی بخشی از روند درمان است و باعث می شود در آینده هشیارانه به دنبال راه هایی برای انجام بهتر کارها و اجتناب از اشتباه باشیم. همچنین کمک می کند هنگام تصمیم گیری های دشوار، بتوانیم نتایج و پیامدها را بپذیریم. اما بدانید که برای ایجاد تغییرات چشمگیر، نمی توانیم پیوسته با ترس و شرم زندگی کنیم. درواقع در چنین وضعیتی نمی توانیم تغییر بزرگی ایجاد کنیم!
۲. احساس گناه را از خودمان دور کنیم
احساس گناه نه تنها کمکی به بهبود وضعیت یا تقویت خودمان نمی کند، بلکه روح مان را فرسوده می کند. شاید برای مدتی کوتاه و پس از ارزیابی خودمان، مؤثر باشد اما در نهایت ما انسان هستیم و نیاز به همدلی و مهربانی داریم. احساس گناه باعث می شود، آنچه را نیاز به تغییر دارد شناسایی کنیم اما این حس نباید درون مان ماندگار شود!
احساس گناه ممکن است باعث شود گمان کنیم به اندازهٔ کافی خوب یا شایسته بخشیده شدن نیستیم، درنتیجه نمی توانیم به زندگی طبیعی مان برگردیم و به جایگاهی که توانایی و شایستگی اش را داریم، برسیم.
اگر عشق می ورزیم، باید آن را نثار خودمان هم بکنیم. حتی اگر شکست خورده هستیم باید بدانیم که ارزشمند و شایسته عشق هستیم. نگذارید احساس گناه، خوبی را در درون تان خاموش کند، انگیزه و نیرویتان را برای زندگی از بین ببرد و شادی شما را نابود کند.
۳. یاری گر دیگران باشیم
رنج ها و زخم های ما می توانند دلیلی باشند برای انجام کارهای خیر بیشتر، حتی اگر نتوانیم اوضاع را روبه راه کنیم. این دردها و رنج ها، درس هایی هستند که فراگرفته ایم. ما می توانیم خودمان را ببخشیم و هم زمان به دیگران هم کمک کنیم. کمک های ما تنها به امور خیریه محدود نمی شوند، تصمیم گیری بهتر ما می تواند کار خیر باشد. می توانیم به نیازمندان کمک کنیم. فعالیت داوطلبانه داشته باشیم، کسانی را که احساس تنهایی می کنند، همراهی کنیم، به درد دل آدم ها گوش دهیم. با کمک به دیگران، به تدریج خودمان را می بخشیم.
درواقع، با کمک به دیگران برای گذر از موقعیت های دشوار و دردناک، راهی برای گذر از دشواری ها و دردهای خودمان پیدا می کنیم. حقیقت این است که ما همان گونه که به دیگران کمک می کنیم، می توانیم و باید به خودمان کمک کنیم! ما با شنیدن درد دل دیگران دربارهٔ کوتاهی ها و شکست هایشان، توجه، آسودگی، هم دردی، بخشش و عشقی را نثارشان می کنیم که اغلب از خودمان دریغ می کنیم!
بنابراین روشن است که می دانیم چه باید بکنیم. کافی ست همان مهر و بخششی را که سخاوتمندانه به دیگران ارائه می کنیم، به خودمان پیشکش کنیم.
پس برای اینکه دوباره به زندگی برگردیم، به دیگران کمک می کنیم. با نشان دادن مسیر به دیگران، راه خودمان را هم پیدا می کنیم. خواهید دید که این گونه، بخشیدن خودتان ساده تر می شود.
هنرستان کمال دانش در رشته کامپیوتر و رشته حسابداری با بهترین کادر تدریس هر ساله رتبه قابل قبولی در کنکور را دارد.
۴. درونیات مان را آشکار کنیم
برای رسیدن به آرامش، می توانیم دربارهٔ آسیب پذیری هایمان با دیگران صحبت کنیم. بهتر است به نکات و رویدادهایی که توجه دیگران را جلب می کنند، اشاره کنیم؛ مانند روشی که مددجوها در جلسات گروهی حمایت گر مثل جلسات معتادان گمنام، از خودشان می گویند. دوست داریم دیگران چه چیزی از ما بدانند؛ همان را بگوییم. این گونه هم آنها ما را می شناسند و هم ما درک بهتری از خودمان پیدا می کنیم! در نتیجهٔ این درک بهتر، یاد می گیریم نقاظ ضعف مان را آشکار کنیم درحالی که توانمندی هایمان را شناسایی می کنیم.
قرار نیست حرف هایمان را همه جا با صدای بلند جار بزنیم. کافی است چند نفری از اطرافیان مان، از وضعیت ما و احساسات مان باخبر باشند. آشکارسازی نیازمند شجاعت است؛ هرچند ممکن است راه حل نباشد اما گامی برای شروع است. در این مسیر دیگران می توانند افکار و فرضیات نادرست ما را شناسایی و گوشزد کنند. شاید به خاطر اشتباه مان لایق سرزنش باشیم، شاید هم نباشیم اما به هرحال با ادامهٔ سرزنش خودمان زندگی سازنده ای نخواهیم داشت.
ما می توانیم، اعمال، حالت و برخوردمان با دیگران را اصلاح و هم زمان تمرین خودبخشودگی کنیم. به عبارتی می توانیم پاسخ گو باشیم و هم زمان از حرکت رو به جلو و پیشرفت، باز نمانیم.
در هنگام پیش روی، ممکن است متوجه شویم برخی همراهی مان نمی کنند. ممکن است آنها هنوز آمادهٔ این کار نباشند. هم چنان که پیش می رویم و آسیب ها را جبران می کنیم، می توانیم راه های بهتری برای همراه کردن دیگران پیدا کنیم! حتی، با اطمینان می گویم، می توانیم به شادی و خشنودی برسیم!
سخن پایانی
برای پیشرفت، مانند خیلی از کارها، باید قوی باشیم. کسب این توانایی هرقدر دشوار، بهتر از این است که خودمان را به درد و رنج ببازیم! با درک اینکه ارزشمند هستیم، می توانیم با شادی و رضایت به جلو پیش برویم.
در این لحظه و پس از خواندن این مطلب، شاید هنوز هم شک و تردیدهایی داشته باشید اما بدانید که هر چه بیشتر به خودتان عشق بورزید، لحظه های شاد بیشتری خواهید داشت. با سپردن خودمان به عشق، به آرامش می رسیم. عشقی که حتی در شکست ها و کمبودها می توانیم آن را پیدا کنیم.
وقتی بپذیرم که ما انسان هستیم، انسانی که فراتر از کارها و اعمالش است، انسانی که همان گونه که هست کامل و کافی است، خودبخشودگی برای مان آسان خواهد بود.
شما چطور با اشتباهات تان کنار می آیید؟ آیا به خودتان عشق می ورزید؟ آیا پس از هر شکست، «من لیاقت ندارم» به واگویهٔ ذهنی تان تبدیل می شود؟ یا با اطمینان به خودتان برای جبران و بهبود تلاش می کنید؟.
منبع: مجله اینترنتی چطور