کتاب انسان در جستجوی معنا به قلم ویکتور فرانکل از جمله آثار درخشان و مشهور امریکایی است که بعد از گذشت سال ها هنوز جذابیت بسیاری دارد. این کتاب گزارشی از تجربیات شخصی فرانکل است، تجربیاتی که میلیون ها زندانی را در طول سال ها به طور مکرر عذاب داده است.

با وجود این که قسمت اول کتاب انسان در جستجوی معنا (Man's search for meaning) ناخوشایند است و از مشقت ها و رنج ها سخن می گوید، اما دلایل زیادی برای مهم بودن این قصه وجود دارد. داستان درباره جان به در بردن است؛ درباره سرچشمه قدرتی که موجب زنده ماندن فرانکل بعد از گذراندن سختی های بسیار شد. فرانکل با تجربه تکرار نشدنی خود از زندگی سخت در اردوگاه کار اجباری، پس از پایان جنگ و رهایی، شاهکار خود به نام انسان در پی معنی را به نگارش درآورد و مکتب تازه ای در روانشناسی به عنوان معنی درمانی یا لوگوتراپی را خلق کرد که ثمره ی تجربه های ناخوش آیند او در سال های اسارت و زندانی بودنش در اردوگاه های کار اجباری است. این نظریه در میان روانشناسان و روان درمانگران طرفداران زیادی دارد.

قابل توجه هنرجویان هنرستان رشته کامپیوتر و هنرجویان هنرستان رشته حسابداری با معرفی کتاب (انسان در جستجوی معنا) با شما هستیم.

این کتاب، یکی از مهم ترین آثار عصر ماست. معمولا اگر کتابی دارای تنها یک رویکرد و یک فکر باشد و با این حال چنان قدرتی داشته باشد که بتواند زندگی کسی را تغییر دهد، همین کافی است و باید آن را خواند.

باید گفت که این داستان درباره ی وحشتی بزرگ و هولناک است که تاکنون به قدر کافی درباره اش صحبت نشده (هر چند که عده ی کمی باورش کرده اند). بلکه در خصوص انبوهی از شکنجه های کوچک است. به عبارت دیگر، فرانکل می خواهد به این سؤال پاسخ دهد: بازتاب زندگی روزمره در یک اردوگاه کار اجباری، در ذهن یک زندانی عادی به چه صورت است؟

ویکتور فرانکل (Viktor Frankl) که در طول سه سال، به دلیل یهودی بودن در اردوگاه های کار اجباری آلمان نازی، اسیر و زندانی بود، به بررسی اهمیت جستجوی مفهوم زندگی در شرایط مختلف پرداخته است. وی به عنوان یک روانشناس اگزیستانسیالیست، اهمیت معنای زندگی را در پرتنش ترین شرایط ممکن بررسی می کند. هم چنین او در این کتاب دیدگاه جدیدش را در روانشناسی (لوگوتراپی یا معنا درمانی) بیان می کند.

فرانکل بنیان گذار لوگوتراپی، روانشناس و عصب شناس اتریشی، دارای مدرک دکترای اعصاب و روان از دانشگاه وین و نیز دارای دکترای افتخاری از 120 کشور دنیا است. وی در جنگ جهانی دوم همسر باردارش، والدین و برادرش را از دست داد و در چهار اردوگاه مختلف منجمله آشویتس اسیر بوده است.

ویکتور فرانکل بر مبنای تجربه های شخصی و بیماران فراوان خود، عقیده دارد که شما نمی توانید از رنج و عذاب دوری کنید اما می توانید طرز برخورد با آن را خودتان انتخاب کنید. او، در زمان ورود خود به اردوگاه کار اجباری آلمان در جنگ جهانی دوم در جیب لباس یک زندانی کشته شده کاغذی پیدا کرد که روی آن نوشته شده بود: «خدایت را با تمام قلبت، با تمام روحت و با تمام قدرتت دوست بدار». لباسی که مجبور شد از آن استفاده کند. تفسیر ویکتور فرانکل از آن جمله این بود که پاسخ مثبت به زندگی، علی رغم هر چه با آن روبه رو می شویم، خواه رنج و خواه مرگ، یک فرمان است. چرا که در ناپیمودنی ترین راه ها و در ناامید کننده ترین لحظات و وضعیت هاست که می توان بزرگ ترین معنا را پیدا کرد. او مفهوم حضور خود را در آن جهنم و اردوگاه عذاب آور دریافت و بخاطر آن تمام بیماری، خستگی، گرسنگی، تشنگی، فشار روانی و شکنجه های بدنی و... را تحمل کرد.

در اردوگاهی که فرانکل اسیر بود به طور معمول از هر 28 نفر یک نفر زنده می ماند و مابقی یا کشته می شدند و یا خودکشی می کردند. او بعد از بررسی های فراوان متوجه شد که کسانی که زنده می مانند لزوما قبل از اسیر شدن شان سالم ترین، قوی ترین، باهوش ترین، ثروتمندترین و… نبوده اند. آن ها کسانی بوده اند که برای زندگی خود معنایی دارند و به امید تحقق آن معنی و هدف بعد از پایان جنگ زنده مانده اند. این معنی می تواند کشف اعضای خانواده، ساختن کشور و یا هر چیز دیگری باشد.

دنبال چیزهایی تنها برای منافع شخصی و احتیاجات سطح پایین رفتن و در کل نبود معنا در زندگی اشخاص، نوعی بیماری روانی است. نظریه معنی درمانی به نیاز مکرر انسان به جستجو، نه برای خویشتن بلکه برای معنایی که به هستی ما منظوری ببخشد، مرتبط است. طبق این نظریه هرچه بیشتر بتوانیم از خود بالاتر برویم و برای چیزی یا کسی از خودگذشتگی کنیم، انسان تر می شویم. این معیار نهایی رشد و پرورش شخصیت سالم و برین است.

در ستایش کتاب انسان در جستجوی معنا:

• اگر شما امسال تنها یک کتاب بخوانید، کتاب دکتر فرانکل باید همان کتاب باشد. (لس آنجلس تایمز)
• ویکتور فرانکل... یکی از قهرمانان اخلاقی قرن بیستم است. بینش های او درباره ی آزادی و حیثیت بشر و جستجوی او برای معنا عمیقاً جنبه ی انسانی دارد که می تواند زندگی ها را دگرگون کند. (خاخام ارشد دکتر جاناتان ساکس)
• ویکتور فرانکل می گوید شرارت و انزجار نمی تواند ما را کاملاً از بین ببرد... این کتابِ به غایت حساس، سرودی است برای سیمرغِ درون هر یک از ما که برمی خیزد و قبل از گریز، زندگی را انتخاب می کند. (برایان کینون، مؤلف کتاب یک زیربنای شرارت)
• این یکی از قابل توجه ترین کتاب هایی است که در عمرم خوانده ام. زندگی ام را عوض کرد و جزئی از هر آنچه برایش زندگی می کنم و آنچه تدریس می کنم شد. کتابی است که واقعاً باید خواند. (سوزان جِفِرز، مؤلف کتاب ترس را احساس کنید ولی به هر حال کارتان را بکنید)
• یک اثر ماندگارِ ادبیات بقاء (نیویورک تایمز)

هنرستان کمال دانش در رشته کامپیوتر و رشته حسابداری با بهترین کادر تدریس هر ساله رتبه قابل قبولی در کنکور را دارد.

در بخشی از کتاب انسان در جست و جوی معنا می خوانیم:
وقتی منتظر نوبت دوش گرفتن بودیم، متوجه عریانی خودمان شدیم: بدون موهایمان، واقعاً چیزی جز پیکرهای برهنه مان نداشتیم. آنچه از ما باقی مانده بود به معنی واقعی کلمه، وجود عریانمان بود. به عنوان رابطه ای عینی با زندگی های گذشته مان، چه چیز دیگری برای ما باقی مانده بود؟ برای من عینک و کمربندم مانده بود که این دومی را بعدها مجبور شدم با تکه ای نان معاوضه کنم. برای صاحبان فتق بند هیجان بیشتری در انتظارشان بود. آن شب زندانی ارشدی که مسئول آلونک ما بود با یک سخنرانی به ما خوش آمد گفت و قول شرف داد که کسانی که پول یا اشیاء قیمتی به فتق بندشان دوخته اند را شخصا «از آن تیر سقف» (و آن را نشان داد) به دار می آویزد و با افتخار اعلام کرد که به عنوان ساکن ارشد، قوانین اردوگاه این حق را به او می دهد.

تا جایی که به کفش ها مربوط می شد، قضیه به همین سادگی نبود. اگرچه قرار بود آن ها را نگه داریم، ولی به هر جهت آن هایی که کفش های نسبتاً سالم و خوبی داشتند مجبور بودند آن ها را تحویل بدهند و در عوض کفش هایی دریافت کنند که اندازه شان نبود. درعین حال، مخمصه ی واقعی در انتظار آن عده از زندانیان بود که در اتاق انتظار به نصیحت مشفقانه ی زندانیان قدیمی تر گوش کرده بودند و ساقِ نیم چکمه های خودشان را بریده و برای پوشاندن این خرابکاری، به لبه ی بریده شده صابون مالیده بودند. مثل این بود که مأموران اس اس فقط منتظر چنین عملی بودند. تمام افرادی که در مظان اتهام این جرم بودند باید به اتاقی در جوار کلبه ما می رفتند. بعد از مدتی ما دوباره صدای شلاق و فریاد ناشی از درد شکنجه را می شنیدیم. این بار خیلی بیشتر طول کشید.

بنابراین آن خیال خامی که بعضی از ما هنوز هم در سر می پروراندیم یکی بعد از دیگری نابود شد و بعد، به صورتی کاملاً غیرمنتظره، طنزی سیاه و شوم بر وجود خیلی از ما غلبه کرد. ما می دانستیم که به غیراز زندگی های مسخره و عریانمان چیزی برای از دست دادن نداریم. وقتی دوش ها شروع به شریدن می کردند، با تمام وجود سعی می کردیم مسخره بازی دربیاوریم و هم از خودمان و هم از یکدیگر مایه بگذاریم. از همه چیز گذشته، آب واقعی از دوش ها بیرون می آمد!

منبع: کتابراه